9 Aralık 2010 Perşembe

KÜLTÜR: TİPOLOJİ

KÜLTÜR:

Coşkun Can Aktan & Hasan Tutar


    Kültürleri; taşıyıcısına, egemenlik alanına, çıkış veya yaratılış kaynaklarına, görünüş ve biçimine, kültürü belirleyen araca ve kullanım alanlarına göre ayırıma tabi tutabiliriz. Bu değişkenleri çoğaltmak, hatta kendi içinde sınıflandırmak mümkündür. Kültürün sınıflaması yapılırken çeşitli ölçütler esas alınır. Kültürü, bireysel kültür ve toplumsal kültür; genel kültür; üst kültür ve alt kültür, maddi kültür ve manevi kültür, ulusal ve evrensel kültür gibi ayrımlara tabi tutmak mümkündür. Bu kültür tiplojilerini kısaca açıklamaya çalışalım.
  Bireysel  Kültür ve toplumsal kültür. Bireysel kültür, bireyin içine doğduğu genel kültürden aldığı somut ve soyut değerler bütünüdür. Toplumsal kültür ise, bir toplumu oluşturan bireylerin paylaştıkları duygu, düşünce, davranış ve inançlarından oluşan kalıplar, normlar ve değerlerin toplamıdır. Kısaca toplumsal kültür bir toplumun topyekûn yaşam biçimidir. 
  Genel kültür. Genel kültür ayrımı, kültürün yaygınlık derecesine göre yapılır. Genel kültür, özel bir toplumun genel alışkanlıkları, değerleri, inançları, sanat ve mimari şekilleri, kısaca somut ve soyut tüm değerlerini ifade eder. Her toplumun hem alt kültürü, hem de genel kültürü vardır. Tek tip kültürden oluşmuş toplumlara pek rastlanmaz. Bir toplumsal yapı ne kadar büyük olursa, genel kültürü oluşturan alt kültürdeki çeşitlilik o oranda fazla olur.
  Bir milletin kültüründen söz edildiği zaman, burada söz konusu olan kültür, genel kültürdür. Bir ülkenin veya toplumun hakim/genel inançları, değerleri, davranışları, törenleri, sosyal ilişkileri ve paylaşılan davranış kalıpları genel kültürü oluşturan unsurlardır. Buna göre genel kültür, bir toplumun veya ülkenin, tüm sosyal gruplarında, ülke coğrafyasının her yerinde benimsenen, geçerli olan ve yaşanan kültürdür. Genel kültür, toplumu oluşturan tüm alt grupların ve alt kültürlerin uyumlu birleşimi sonucunda ortaya çıkan bir üst kültürdür.
     Alt kültür. Kültür bir değerler sistemidir. Bir toplumun genel kültürü, üst bir sistem olarak, çok sayıda alt kültür veya alt sistemden oluşur. Bunlar alt kültür unsurlarıdır. Alt kültür, bir topluma hakim olan genel kültür veya üst kültürden farklılık gösteren ve azınlık gruplarınca benimsenen kültürdür. Alt kültür, genel kültürden veya üst kültürden tam bir kopma şeklinde değil, farklılaşma şeklinde ortaya çıkar. Kültürün unsurları, birbirleriyle genel olarak uyumlu bir bütün oluşturur. Alt kültür ile genel kültür arasında her zaman uyum olmayabilir. Uyumsuzluk genellikle alt kültürün karşı kültüre dönüşmesinden kaynaklanır. Toplumlar diğer kültürlerle etkileşime girdikçe, kültürel homojenlik ortadan kalkar ve daha heterojen kültürler ortaya çıkar. Heterojen kültürlerde kültürün düzenleme vasfı zayıflar. Bu gibi toplumlarda kültür, toplumsal değer yargısı olma niteliğini kaybeder.
   Göreli olarak küçük ve homojen kültürler dışında aynı genel kültürü oluşturan alt kültür unsurları arasında tam bir uyum söz konusu değildir. Genel kültürlerle bazı ortak yönlerinin yanında, önemli farklı yanları bulunan alt kültürler, genel kültürden kısmen farklı olabilirler. Alt kültürler, genel kültürün bazı hakim değerlerini kapsarlar; fakat her alt kültürün kendisine özgü yaşam biçimi, değerleri, normları, tutum ve davranışları vardır (Broom & Selznick, 1977:74).
Maddi kültür ve manevi kültür. ......
.............................
Çalışmanın devamı için orijinal kaynağa müraacat ediniz...
Coşkun Can Aktan & Hasan Tutar, " Bir Sosyal Sermaye Olarak Kültür", Pazarlama ve İletişim Kültürü Dergisi. 2007.

0 yorum:

Yorum Gönder